Wstęp.
Poniższy program został opracowany dla moich indywidualnych potrzeb w nauczaniu języka niemieckiego w szkole masowej uczniów z orzeczeniem o szkolnictwie specjalnym, określanych uczniami z trudnościami w nauce.
Specyfika kształcenia dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym polega na wychowaniu i nauczaniu całościowym, zintegrowanym, opartym na wielozmysłowym poznawaniu otaczającego świata – w całym procesie edukacji. W stosunku do wielu uczniów przez cały okres okres ich pobytu w szkole podstawowej, a następnie w gimnazjum, działania edukacyjne mogą nie wykraczać poza pewien obszar. Należy uznać prawo osób niepełnosprawnych do rozwoju we własnym tempie. Nawet niewielkie postępy ucznia powinny być wzmacniane pozytywnie, natomiast brak postępów nie podlega wartościowaniu negatywnemu. Nauczanie języka niemieckiego podczas normalnych lekcji jest bardzo trudne. Jednak uczniowie ci nie powinni być izolowani, powinni czuć się w klasie potrzebni. Zajęcia w klasach, w których uczą się uczniowie z trudnościami w nauce, staram się przeprowadzać tak, by uczniowie ci nie nudzili się. Uczniowie z trudnościami realizują inny materiał nauczania niż pozostali uczniowie. Niektóre treści pokrywają się. Moim celem w pracy z uczniami z upośledzeniem umysłowym jest przede wszystkim opanowanie przez nich podstawowech treści i umiejętności z zakresu j.niemieckiego.Uczniowie realizują ten program począwszy od 4 klasy szkoły podstawowej i kontynułują w gimnazjum.
Tematy, jakie uczeń będzie realizował w czasie nauki w klasie 4-6 i gimnazjum:
1. Moje miejsce w świecie. 2. Ja i moja rodzina, przyjaciele, zwierzęta. 3. Mój pokój, mój dom. 4. Czas, dzień, miesiąc, pory roku. 5. Podstawowe zakupy, jedzenie i picie. 6. Hobby. 7. Przyjęcie urodzinowe. 8. Pogoda, podróż. 9. Ubranie. 10. Części ciała. 11. Korespondencja z przyjaciółmi. 12. Elementy interkulturowe (miasta, znane postaci, …)
Moje miejsce w świecie
Intencje komunikacyjne: • powitanie i pożegnanie • przedstawianie się (imię, nazwisko, wiek, miejsce zamieszkania, narodowość). • dowiadywanie się o dane personalne innych osób • określanie przynależności
Środki językowe: • formy powitalne i pożegnalne • formy grzecznościowe • odmiana czasownika sein, haben, wohnen, kommen, gehören, brauchen, suchen w czasie teraźniejszym • zaimek dzierżawczy w mianowniku i bierniku • przyimek von (określanie przynależności) • zdania oznajmujące i pytające • przeczenie nicht • zwrot wie geht’s • liczebniki od 0 do 20 • nazwy części garderoby i przedmiotów codziennego użytku • nazwy kolorów.
Ja i moja rodzina, przyjaciele, zwierzęta
Intencje komunikacyjne: • przedstawianie innych osób (imię, nazwisko, wiek, pokrewieństwo, miejsce zamieszkania, stan cywilny) • opis osób • określanie stanu posiadania • zawody.
Środki komunikacyjne: • odmiana czasownika sprechen w czasie teraźniejszym • zaimek osobowy er, sie, es, sie • przeczenie nicht/kein • rodzajnik nieokreślony i przeczenie kein w bierniku • liczebniki od 20 do 100 • przyimki in, bei • nazwy członków rodziny • przymiotniki określające cechy charakteru • nazwy państw i języków • liczba mnoga • nazwy zwierząt
Mój pokój, mój dom
Intencje komunikacyjne: • opis mieszkania/domu/pokoju • określanie położenia mebli
Środki językowe: • rodzajnik określony w mianowniku • odmiana rzeczownika z rodzajnikiem określonym w celowniku i bierniku • przyimki auf, an, in, unter, über, oben, vor, unten, hinter,neben, zwischen z celownikiem i biernikiem • nazwy pomieszczeń, mebli i przedmiotów codziennego użytku • przymiotniki charakterywujące pomieszczenia i przedmioty • czasownik modalny können i sollen.
Czas, dzień, miesiąc, pory roku
Intencje komunikacyjne: • określanie godziny(czasu) • określanie pory dnia • pytanie o godzinę • relacjonowanie przebiegu dnia/tygodnia • przedstawianie planu lekcji • dowiadywanie się o plan lekcji • nazywanie przyborów szkolnych • wyrażanie opinii na temat przedmiotów szkolnych
Środki językowe: • odmiana czasowników rozdzielnie złożonych w czasie teraźniejszym • odmiana czasowników nieregularnych fahren, essen w czasie teraźniejszym • pytania z zaimkami pytającymi –wann, um wie viel Uhr • przyimki określające czas –vor, nach, um • godziny zegarowe • słownictwo z zakresu dnia codziennego • dni tygodnia • pory dnia • pory roku • miesiące • czasowniki brauchen, finden (wyrażanie własnej opinii) w czasie teraźniejszym • pytania z zaimkami –was, wann, wie • rodzajnik określony i nieokreślony w mianowniku i bierniku • przedmioty szkolne • przybory szkolne • przymiotniki –prima, super, toll, interessant, langweilig, cool, doof, uninteressant, schwer
Podstawowe zakupy, jedzenie i picie
Intencje komunikacyjne: • wyrażanie życzeń i upodobań związanych z jedzeniem i piciem • wyrażanie uczucia głodu i pragnienia • dowiadywanie się o przyzwyczajenia i upodobania dotyczących jedzenia i picia • zamawianie potraw • dowiadywanie się o cenę danej potrawy • podanie ulubionego przepisu kulinarnego
Środki językowe: • czasowniki essen, trinken, nehmen, kosten w czasie teraźniejszym • stopniowanie przymiotnika gern w stopniu wyższym • nazwy potraw • nazwy produktów i napojów • nazwy czynności wykonywanych przy przyrządzaniu posiłków
Hobby
Intencje komunikacyjne: • przedstawianie sposobów spędzania wolnego czasu • przedstawianie własnych zainteresowań i informacji o ich braku • dowiadywanie się o zainteresowania i upodobania innych • wyrażanie życzeń i upodobań związanych z formami spędzania wolnego czasu • wyrażanie konieczności, potrzeby posiadania • udzielanie informacji na temat programu telewizyjnego • wyrażanie własnych opinii na temat programu telewizyjnego
Środki językowe: • czasowniki modalne können, wollen, müssen w czasie teraźniejszym • czasownik sehen w czasie teraźniejszym • pytania z zaimkami pytającymi –wann, um wie viel Uhr, wie lange, wie viele • pytania przez inwersję • zaimek osobowy w 3. osobie l. pojedyńczej w bierniku • bezokolicznik z zu • rzeczownik z rodzajnikiem określonym w celowniku i bierniku • przyimek in • zaimek bezosobowy man • zwrot es gibt • nazwy form spędzania wolnego czasu • nazwy dyscyplin sportowych • godziny zegarowe • nazwy programów telewizyjnych • przymiotniki określające dany program, np.: unterhaltsam, spannend
Przyjęcie urodzinowe
Intencje komunikacyjne: • określanie dat urodzin • dowiadywanie się o datę urodzin innych osób • zapraszanie innych na urodziny, prywatkę • wyrażanie próśb i poleceń • określanie, dla kogo dany prezent jest przeznaczony
Środki językowe: • czasowniki rozdzielnie złożone einladen, mitbringen w czasie teraźniejszym • czasownik modalny sollen w czasie teraźniejszym • liczebniki porządkowe • zaimki osobowe w bierniku • pytania z zaimkami pytającymi wann, für wen • przyimek für • przyimek an w znaczeniu czasowym • nazwy miesięcy • nazwy prezentów.
Pogoda i podróż
Intencje komunikacyjne: • określanie celu i terminu podróży • dowiadywanie się o cel i powód wyjazdu • uzasadnienie wyboru • opis warunków atmosferycznych • dowiadywanie się o drogę i udzielanie informacji • opisywanie drogi • określanie położenia instytucji publicznych • wyrażenie propozycji spotkania i określanie jego miejsca
Środki językowe: • czasowniki fahren, treffen w czasie teraźniejszym • czasownik modalny wollen w czasie teraźniejszym • zaimek bezosobowy es • zaimki pytające wo, wohin, wie, wann • przyimki in, an, vor, hinter, neben z biernikiem i celownikiem • przyimki nach, zu, mit • nazwy krajów • nazwy krain geograficznych • nazwy pór roku i miesięcy • nazwy stanów pogody/warunków atmosferycznych • nazwy form spędzania wolnego czasu • nazwy środków komunikacji • nazwy instytucji publicznych • przysłówki określające kierunek drogi, np.: links
Ubranie
Intencje komunikacyjne: • określanie ubrania • określanie rozmiaru i wyglądu ubrania • uzasadnienie wyboru
Środki językowe: • czasowniki passen, gefallen • stopnie przymiotnika
Części ciała
Intencje komunikacyjne: • opisywanie swoich dolegliwości i dolegliwości innych osób/opisywanie swego samopoczucia • dowiadywanie się o samopoczucie innych osób • udzielanie porad • opisywanie zdrowego i niezdrowego trybu życia • określanie powodu danego zachowania • wyrażanie zakazu i nakazu • opisywanie zdarzeń z przeszłości
Środki językowe: • czasowniki tun,nehmen w czasie teraźniejszym • zaimek osobowy w celowniku • tryb rozkazujący • czasownik modalny dürfen • zdanie okolicznikowe przyczyny –weil • czas przeszły Perfekt • zwrot etwas tut weh • nazwy części ciała • nazwy dolegliwości chorób • nazwy lekarstw • określenia czasowe, np.: manchmal, jeden Tag, oft, gestern, letzte Woche
Korespondencja z przyjaciółmi.
Intencje komunikacyjne: • pisanie krótkiego listu, kartki z podróży
Środki językowe: • słownictwo związane z korespondencją
Elementy interkulturowe.
Intencje komunikacyjne: • udzielanie informacji na temat państw niemieckiego obszaru językowego • udzielanie informacji na temat znanych postaci
Środki językowe: • nazwy państw, miast, zabytków w j.niemieckim
OPIS POŻĄDANYCH UMIEJĘTNOŚCI PO ZAKOŃCZENIU NAUKI W GIMNAZJUM
W zakresie rozumienia ze słuchu uczeń powinien: • rozumieć ogólny sens prostych sytuacji komunikacyjnych • rozumieć proste, nieskomplikowane wypowiedzi kierowane do niego powoli i wyraźnie przez nauczyciela
W zakresie mówienia uczeń powinien: • zadawać proste pytania i udzielać prostych odpowiedzi • wyrazić w prostych słowach myśli, spostrzeżenia i pytania dotyczące najbliższego otoczenia • poprawnie artykułować słowa z zakresu poznanego materiału
W zakresie czytania uczeń powinien: • rozumieć podstawowe napisy i ogłoszenia • umieć wyszukać w tekście odpowiednie wyrazy • łączyć sylaby w wyrazy
W zakresie pisania uczeń powinien: • prawidłowo odpisać krótki tekst • odpowiedzieć na zawarte w ćwiczeniach polecenia(pisanie odtwórcze) • wypełnić prosty formularz • uzupełniać luki w wyrazach, zadaniach
KONTROLA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW
Kontrola i ocena ucznia prowadzona jest w formie analizy etapowych osiągnięć ucznia i przekazywania mu informacji zwrotnych dotyczacych osiągnięć i braków, wspomagając i ukierunkowując dalszą jego pracę nad językim niemieckim. Uczeń ma prawo wiedzieć, czego się będzie uczyć. Powinien być poinformowany, czego się od niego oczekuje i w jaki sposób będzie oceniany za swoja pracę (odpowiedzi ustne, pisemne, zaangażowanie, własna praca). Uwzględniając zasadę indywidualizacji nauczania przygotowuję dodatkowe zadania.
• Odnośnie zadań dotyczących sprawdzenia rozumienia ze słuchu przewiduję np.: 1. zadania typu prawda – fałsz 2. przyporządkowywanie obrazów i fragmentów tekstu 3. ułożenie prawidłowej kolejności wyrazów/zdań 4. wybranie ze zbioru podanych informacji tych, które dotyczą tekstu słyszanego 5. narysowanie tekstu
• Odnośnie zadań dotyczących sprawdzania rozumienia tekstu pisanego przewiduję np.: 1. znalezienie odpowiedniego wyrazu w zdaniu 2. znalezienie odpowiedniej informacji w krótkim tekście 3. znalezienie tytułu 4. zadania typu prawda – fałsz
• Odnośnie zadań dotyczących sprawności mówienia: 1. powtarzanie słów za nauczycielem 2. znajomość krótkich wierszyków, rymowanek 3. odgrywanie krótkich dialogów 4. uzupełnianie roli w dialogu
• Odnośnie zadań dotyczących sprawności pisania przewidują np.: 1. przyporządkowywanie podpisów do obraków 2. pisanie wyrazów po śladzie 3. uzupełnianie luk w wyrazach 4. łączenie sylab w wyrazy NARZĘDZIA POMIARU
1. Umiejętność komunikowania się wypowiedzi ustne i wyrażania opinii dialogi powtarzanie za wzorem
2. Znajomość struktur gramatycznych testy kartkówki
3. Rozumienie ze słuchu wypowiedzi ustne odpowiedzi na pytania
4. Rozumienie tekstu czytanego testy kartkówki odpowiedzi na pytania
5. Umiejętność pisania gry testy kartkówki
Przy ocenie prac pisemnych stosuję punktację procentową, którą zamieniam na ocenę 100% - celująca 99% - 85% bardzo dobra 84% - 70% dobra 69% - 50% dostateczna 49% - 30% dopuszczająca
Wykorzystano:
Program nauczania j.niemieckiego dla klas I-III szkoły podstawowej. Barbara Starczewska, Maria Szot. Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 1999. DKW-4014-7/99. Program nauczania j.niemieckiego dla klas IV-VI szkoły podstawowej z kontynuacją w gimnazjum w klasach 1-3. Magdalena Ptak, Halina Sowa-Babik, Elżbieta Świerczyńska. Wydawnictwo Szkolne PWN, W-wa 1999. DKW-4014-213/99. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym w szkołach podstawowych i gimnazjum. Program nauczania j.niemieckiego dla klas IV-VI szkoły podstawowej. Ewa Książek-Kempa, Ewa Wieszczeczyńska. Wydawnictwo LektorKlett. Poznań 2003. DKOS-5002-35/03. Rozporządzenie MEN z dnia 21 marca 2001r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych.
Opracowała: Monika Wilkowska-Kowalska nauczyciel j. niemieckiego w Zespole Szkół w Lubiewie |